Πέτρος Κόκκαλης
Με γοητεύει η σιωπή…
Συνέντευξη στον Διονύση Τσετσέλη | Φωτό Πάνος Μήτσιος
Όταν πριν από τρία περίπου χρόνια με κάλεσε στο τηλέφωνο ένας καλός φίλος και αναγνώστης του περιοδικού μας προκειμένου να μεσολαβήσει ώστε να κάνω ιδιαίτερα μαθήματα στον Πέτρο Κόκκαλη, αρχικά αρνήθηκα, όπως κάνω συνήθως. Οι ώρες που αφιερώνω στο περιοδικό, τις εκδόσεις Αλκίμαχον και τα ομαδικά μαθήματα, συν την προσωπική μου εκπαίδευση και φυσικά τις οικογενειακές και άλλες μου υποχρεώσεις, δεν μου επιτρέπουν να κάνω ιδιαίτερα. Ωστόσο, λόγω της μεγάλης επιμονής του φίλου μου, αποφάσισα να δεχθώ, χωρίς να περιμένω φυσικά ότι αυτή μου η απόφαση θα με οδηγούσε τρία χρόνια μετά στο να πάρω συνέντευξη από έναν μαθητή μου.
Από τα πρώτα μαθήματα κατάλαβα ότι δεν είχα κάνει λάθος που δέχτηκα, αφού ο Πέτρος με κέρδισε με την αμεσότητα, την απλότητα, την ειλικρίνεια, την καλοσύνη, τη μόρφωση και κυρίως την ταπεινοφροσύνη του, χαρίσματα τα οποία ομολογουμένως όχι απλώς δεν περίμενα ότι θα είχε πριν τον γνωρίσω αλλά στην πραγματικότητα ανέμενα ακριβώς τα αντίθετα.
Αυτές οι σκέψεις μου όμως, όπως αποδείχθηκε στην πορεία αλλά μου είπε και ο ίδιος στη συνέντευξη δεν είναι απλώς παρά στερεότυπα.
Οι άνθρωποι, είτε είναι πλούσιοι και διάσημοι είτε όχι, μπορούν εξίσου να είναι χαρισματικοί, απλοί, καταδεχτικοί, ειλικρινείς και ταπεινοί ή το αντίθετο.
Τελικά, η διαπαιδαγώγηση παίζει μεγάλο ρόλο στον χαρακτήρα ενός ανθρώπου, αλλά μάλλον ισχύει και αυτό που έλεγαν οι παλιοί, δηλαδή από τι «πάστα» είναι φτιαγμένος ο καθένας. Και η «πάστα» του Πέτρου έχει μέσα της άριστα συστατικά, αφού είναι εγγονός του Πέτρου Κόκκαλη, του ηρωικού γιατρού, ο οποίος ενώ ήταν από τους πιο σπουδαίους και φημισμένους γιατρούς της εποχής του, αφοσιώθηκε στον κοινωνικό αγώνα, έγινε υψηλόβαθμο στέλεχος της Εθνικής Αντίστασης κατά των Γερμανών κατακτητών, συμμετείχε στην ΠΕΕΑ, την «κυβέρνηση του βουνού», ως Γραμματέας (υπουργός) Κοινωνικής Πρόνοιας και Παιδείας και ήταν ένας από τους υπεύθυνους του προγράμματος αποστολής παιδιών στις Λαϊκές Δημοκρατίες από τον ΔΣΕ, προκειμένου να σωθούν από την πείνα, τις κακουχίες και τους διωγμούς.
Όσον αφορά τη διαπαιδαγώγησή του, σε αυτήν συνεισέφερε τα μέγιστα η γιαγιά του Νίκη Κόκκαλη, επίσης αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης, η οποία έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στην ανατροφή του Πέτρου στην παιδική του ηλικία. Αυτήν την εποχή, ένας από τους σκοπούς της ζωής του Πέτρου και μία από τις βασικές ασχολίες του είναι να συγκεντρώσει, να μελετήσει και να δημοσιεύσει το πολύτιμο αρχείο του παππού του, που υπεραγαπάει και θαυμάζει, το οποίο ρίχνει φως σε πολλές πτυχές της ιστορίας του τόπου μας σε πολύ δύσκολες και σκοτεινές περιόδους.
Μετά από όλη αυτήν τη στενή επαφή μου με τον Πέτρο Κόκκαλη, νιώθω μεγάλη χαρά και τιμή που είχα την ευκαιρία να τον γνωρίσω και να μοιραστώ μαζί του γνώσεις και σκέψεις όχι μόνο για το Τάι Τσι αλλά και για πολλά ακόμη θέματα, μαζί με αισιοδοξία για την ποιότητα του κόσμου που μπορούν να προσελκύσουν οι πολεμικές τέχνες.
Πέτρο, θα ήθελες να μου πεις λίγα λόγια για σένα;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα, όπου τελείωσα τη σχολή Μωραΐτη και σπούδασα Ιστορία, η οποία είναι η μεγάλη μου αγάπη. Έκανα το μεταπτυχιακό μου στην Αμερική, στο Χάρβαρντ, στη Διοίκηση επιχειρήσεων. Επαγγελματικά, η κύρια ασχολία μου ήταν και είναι ο Ολυμπιακός, στον οποίο έχω διατελέσει κατά καιρούς υπεύθυνος μάρκετινγκ, Διευθύνων σύμβουλος και εκδότης του περιοδικού του, ενώ σήμερα κατέχω τη θέση του Αντιπροέδρου. Υπήρξα επίσης Πρόεδρος της Σούπερ Λίγκα, την πρώτη χρονιά που λειτούργησε. Έχω δύο παιδιά, τον Σωκράτη και τη Σοφία, τα οποία λατρεύω και προσπαθώ να τους αφιερώνω όσο περισσότερο από τον ελεύθερο χρόνο μου μπορώ.
Είχες στη ζωή σου κάποια σχέση με την άθληση;
Ναι, πάντα μου άρεσε να αθλούμαι. Ασχολούμουν κυρίως με ομαδικά αθλήματα, όπως ποδόσφαιρο και μπάσκετ, πάντα σε ερασιτεχνικό και φιλικό επίπεδο φυσικά. Επίσης, έχω ασχοληθεί αρκετά με το BMX, στο οποίο συμμετείχα μάλιστα σε κάποιους αγώνες για την εμπειρία, και το θαλάσσιο σκι.
Γενικά, ποια είναι τα χόμπυ σου, πώς περνάς τον ελεύθερό σου χρόνο;
Προσπαθώ να περνάω πολύ ήσυχα και δημιουργικά. Όσο περνούν τα χρόνια, επικεντρώνομαι όλο και περισσότερο σε πράγματα που με ευχαριστούν αλλά και με κάνουν καλύτερο άνθρωπο. Διαβάζω πολύ, κυρίως ιστορία, γυμνάζομαι αλλά και ακούω μουσική με τις ώρες.
Ποια μουσική σου αρέσει;
Ακούω πολλά είδη μουσικής, αλλά η αγάπη μου είναι το χιπ χοπ και κυρίως το ελληνικό χιπ χοπ.
Πολύ ενδιαφέρον και σπάνιο αυτό! Θα ήθελες να μου πεις κάποια συγκροτήματα ή καλλιτέχνες από το ελληνικό χιπ-χοπ που σου αρέσουν περισσότερο;
Φυσικά. Αυτοί που ξεχωρίζω είναι η Νέα Τάξη Πραγμάτων, οι Ρόδες και ο Εισβολέας.
Πραγματικά παράξενα είναι τα ενδιαφέροντά σου για έναν άνθρωπο της δικής σου θέσης. Θα περίμενε κανείς να ασχολείσαι με τις τελευταίες τιμές του χρηματιστηρίου και τις κοινωνικές δεξιώσεις.
Τα μοντέλα που φτιάχνουμε στο μυαλό μας για τους ανθρώπους δεν αποτελούν παρά στερεότυπα, τα οποία σπανίως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Δεν μου αρέσουν οι κοσμικότητες, ούτε η συλλογή ακριβών πραγμάτων. Πιστεύω ότι η ζωή αποκτά αξία μέσα από την αναζήτηση της γνώσης και την προσφορά και όχι από τα υλικά αγαθά και τις ανούσιες συναναστροφές. Φυσικά, θα μου πεις ότι ίσως μιλάω έτσι γιατί ποτέ δεν μου έλειψαν τα υλικά αγαθά, ζούσα πάντα με μία οικονομική άνεση και είχα τη δυνατότητα να κάνω ό,τι μου αρέσει, όπως π.χ. το να σπουδάσω Ιστορία. Δεν ξέρω πώς θα ήταν αν η ζωή μου ήταν αλλιώς και έπρεπε να παλεύω καθημερινά για τον επιούσιο. Ωστόσο, πιστεύω ότι ο χαρακτήρας του ανθρώπου δεν έχει να κάνει με το αν είναι πλούσιος ή όχι. Τα χρήματα σε βοηθούν να είσαι πιο ανεξάρτητος αλλά σε καμία περίπτωση δεν σου φτιάχνουν τον χαρακτήρα.
Ας πάμε τώρα και στα δικά μας. Για ποιον λόγο αποφάσισες να ασχοληθείς με μια πολεμική τέχνη;
Από καιρό σκεφτόμουν να ασχοληθώ με τις πολεμικές τέχνες. Κάποια στιγμή κατάλαβα ότι δεν μπορεί κάποιος να παίζει αιωνίως ποδόσφαιρο. Από τη μία δεν αντέχει το σώμα και από την άλλη δεν βγάζει πουθενά. Είχα ακούσει και διαβάσει ότι οι πολεμικές τέχνες είναι κάτι στο οποίο μπορείς να ασκείσαι μόνος σου και εφ όρου ζωής, πράγματα πάρα πολύ σημαντικά για μένα. Από κάποια ηλικία και μετά αποκτάς υποχρεώσεις, όπως οικογένεια, απαιτητική εργασία κ.α., οι οποίες σε αποκόβουν από τους φίλους με τους οποίους έκανες διάφορα πράγματα μαζί, όπως π.χ. το να παίζεις ποδόσφαιρο, αλλά και οι φίλοι σου αποκτούν επίσης τις δικές τους υποχρεώσεις ή απλώς αλλάζουν ενδιαφέροντα, κουράζονται και τα παρατάνε. Όλοι όσοι είμαστε σε μία ηλικία μετά τα 30-35 γνωρίζουμε πώς συμβαίνουν αυτά. Φτάνει λοιπόν η στιγμή που πρέπει να δεις τη ζωή σου μόνος σου και όχι σε σχέση με τους άλλους. Οι πολεμικές τέχνες είναι κατά βάση ένας δρόμος ο οποίος σε βάζει στη διαδικασία να βρίσκεσαι μόνος με τον εαυτό σου, να μαθαίνεις και να ασκείσαι σε όλη σου τη ζωή, κατά συνέπεια ήταν ό,τι ακριβώς χρειαζόμουν για την περαιτέρω πορεία και εξέλιξή μου.
Γιατί επέλεξες το Τάι Τσι;
Μάλλον αυτό με επέλεξε και όχι εγώ! Στην Αμερική όπου σπούδαζα, η πιο κοντινή σχολή στο σπίτι μου ήταν μία σχολή Κουνγκ Φου. Όταν πήγα εκεί, για κάποιον ανεξήγητο λόγο μου είπαν ότι θα έπρεπε πρώτα να κάνω Τάι Τσι και μετά να περάσω στο Κουνγκ Φου. Τελικά, αισθάνθηκα ότι το Τάι Τσι με ικανοποιούσε και το συνέχισα καθ’ όλη τη διάρκεια της υπόλοιπης παραμονής μου εκεί, δηλαδή για ενάμισυ χρόνο. Η δασκάλα ήταν μία ηλικιωμένη Κινέζα, η οποία δεν γνώριζε καμία άλλη λέξη στα αγγλικά εκτός από το «χελόου» που μας έλεγε όταν μπαίναμε στην τάξη. Έτσι, το μάθημα γινόταν στην απόλυτη σιωπή.
Αυτή η σιωπή με γοήτευε και με ευχαριστούσε πολύ. Με υποχρέωνε να συγκεντρώνομαι απόλυτα σε αυτό που κάναμε και να βάζω τη φαντασία και τη σκέψη μου να δουλεύουν ώστε να μπορώ να κατανοήσω τι ακριβώς γίνεται. Από εκείνη την εποχή ακόμη, ενώ ήθελα να ασκηθώ στις πολεμικές τέχνες δεν μου άρεσε, ούτε και τώρα μου αρέσει, το πρότυπο του δασκάλου που βγάζει ηθικοπλαστικά κηρύγματα και κάνει φιλοσοφικές διαλέξεις στους μαθητές όλη την ώρα. Αυτός, μάλιστα, είναι και ένας από τους λόγους που μου αρέσει να κάνω μάθημα μαζί σου.
Δεν πιστεύεις ότι οι πολεμικές τέχνες έχουν να προσφέρουν σε αυτόν τον τομέα;
Φυσικά και έχουν να προσφέρουν. Σκοπός των πολεμικών τεχνών, έτσι όπως εγώ τον καταλαβαίνω, είναι να βοηθούν στην επίτευξη της αρμονίας μεταξύ του σώματος, του νου και της ψυχής. Αυτό όμως δεν επιτυγχάνεται με διαλέξεις αλλά με τη σωστή και επίμονη εξάσκηση. Μιλώντας ειδικότερα για το Τάι Τσι με το οποίο έχω ασχοληθεί, όλη αυτή η απίστευτη αρμονία και δύναμη που υπάρχει μέσα στη φόρμα μπορεί να περάσει στον ασκούμενο μόνο μέσω της συνεχούς άσκησης σε αυτήν και της αυτοπαρατήρησης και όχι με τα λόγια. Δεν ισχυρίζομαι φυσικά ότι δεν χρειάζονται οι επεξηγήσεις πάνω στην άσκηση αλλά αν θέλουμε να ασχοληθούμε πραγματικά με την καθαρή φιλοσοφία, υπάρχουν τα βιβλία με τα λόγια και τις σκέψεις των μεγάλων δασκάλων και φιλοσόφων στα οποία αναλύονται τα πάντα σε απέραντο βάθος και δεν ξεπετιώνται με δύο απλές επιφανειακές κουβέντες την ώρα που θα έπρεπε να γίνεται πρακτική άσκηση και τίποτε παραπάνω. Τελικά, η τεράστια δύναμη των πολεμικών τεχνών είναι ότι όλα ενυπάρχουν κρυμμένα μέσα στις φόρμες και τις ασκήσεις τους και περιμένουν απλώς τον συνεπή ασκούμενο να τα ανακαλύψει. Είναι λοιπόν σοφότερο να αφήνουμε την τέχνη να «μιλάει» μέσα μας και να μας πλημμυρίζει, παρά να μιλάμε εμείς.
Ασκείσαι συστηματικά στο Τάι Τσι για ενάμισυ χρόνο στην Αμερική και περίπου επί τρία χρόνια σε μένα. Τι βρήκες σε αυτό και σε κράτησε; Ποια ήταν τα διάφορα οφέλη, σωματικά, διανοητικά αλλά και ψυχικά που βίωσες;
Γενικά, αισθάνομαι ότι το Τάι Τσι είναι μια μεγάλη πρόκληση για μένα. Οι θεωρητικές γνώσεις μού ήταν πάντα κάτι οικείο και σχετικά εύκολο να αποκτήσω. Το Τάι Τσι όμως ήρθε στη ζωή μου να προσθέσει στη διαδικασία της μάθησης έννοιες όπως η δομημένη με ορθό ανατομικά και κινησιολογικά τρόπο κίνηση και ο τέλειος έλεγχος του σώματος, επιτεύγματα τα οποία επιτυγχάνωνται με τη συνεχή παρατήρηση του σώματος από τον νου και την παρατήρησή του την ώρα που κινείται ή μένει σε ακινησία. Ταυτόχρονα, όταν ασκούμαι είμαι υποχρεωμένος να παρατηρώ επίσης τα συναισθήματα που αναδύονται από μέσα μου την ώρα που δυσκολεύομαι με κάποια άσκηση, ή νιώθω να φτάνω σε έναν στόχο και αμέσως ανακαλύπτω ότι κάτι βαθύτερο κρύβεται από πίσω για το οποίο χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια και δουλειά. Όλα αυτά με δυσκόλεψαν και ακόμη με δυσκολεύουν πολύ αλλά και με προκαλούν να τα μάθω, αφού νιώθω όλο και πιο πολύ ότι εδώ υπάρχει κάτι ουσιαστικό και βαθύ. Από την άλλη, όσο εμβαθύνω μέσα στην άσκηση, όσο την αισθάνομαι και τη βιώνω όλο και περισσότερο, νιώθω να αποκτώ μεγαλύτερη ισορροπία σε όλους τους τομείς της ζωής μου. Επίσης, όλη αυτή η επαφή με το σώμα μου με κάνει να το γνωρίζω βαθύτερα και να το αποδέχομαι με τις ατέλειές του, άρα να αποκτώ καλύτερη σχέση μαζί του. Αυτό είναι κάτι το οποίο πραγματικά λείπει από τον σύγχρονο δυτικό τρόπο ζωής μέσα στον οποίο έχουμε όλοι μεγαλώσει.
Τελευταίο, θέλω να σου πω κάτι πάρα πολύ σημαντικό. Προσπαθώντας να μάθω σωστά τις κινήσεις και επιτυγχάνοντας έστω και την παραμικρή βελτίωση σε αυτές, αισθάνομαι μεγάλη χαρά να πλημμυρίζει την ψυχή μου. Η χαρά είναι κάτι πολύ σπάνιο στις ημέρες μας και μπορεί να βρίσκεται μέσα στα πιο απλά πράγματα, αρκεί να μπορούμε να τη δούμε. Μετά το μάθημα αισθάνομαι δύο πόντους ψηλότερος και μου λείπει πολύ όταν το χάνω. Αυτό τα λέει όλα νομίζω.
Από όσα γνωρίζω ασχολείσαι γενικότερα με τις ολιστικές τέχνες της Ανατολής και εμπιστεύεσαι και τις θεραπευτικές της μεθόδους. Υπάρχει κάτι σε αυτές, το οποίο δεν μπορείς να το βρεις στις αντίστοιχες Δυτικές μεθόδους;
Ως ιστορικός, πιστεύω στη σοφία του παρελθόντος. Εκεί μπορούμε να βρούμε συστήματα τα οποία βρίσκονται πιο κοντά στη φυσική κατάσταση του ανθρώπου. Ο σύγχρονος ορθολογισμός έχει υποτιμήσει τη σημασία των σχέσεων μεταξύ των πραγμάτων. Πιστεύω ότι όλα είναι ένα στον κόσμο καθώς και στην ισορροπία μεταξύ του σώματος, του νου και της ψυχής. Πεποίθησή μου είναι ότι δεν μπορείς να θεραπεύσεις το αριστερό πόδι αν δεν κοιτάξεις και το δεξί αλλά και τον άνθρωπο γενικότερα, καθώς και το περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει. Άρα, όλα τα συστήματα τα οποία καθορίζονται από μία ολιστική θέαση των πραγμάτων μου είναι πιο φιλικά και οικεία. Η πρόληψη είναι πάντα σοφότερη της καταστολής, είτε μιλάμε για την υγεία, είτε για τις σχέσεις, ή την κοινωνία και την οικονομία. Αυτό μας διδάσκει την αξία της προσπάθειας μέσα στον χρόνο, σε αντίθεση με την ιδέα της άμεσης λύσης. Είναι καλύτερα, με απλά λόγια, να ζεις έτσι ώστε να μην κρυώσεις παρά να παίρνεις ασπιρίνες μετά.
Πιστεύεις ότι είναι προνόμιο της Ανατολής αυτός ο τρόπος σκέψης, θεραπείας και ζωής;
Φυσικά και όχι! Στην αρχαία Ελλάδα, στην Ορθοδοξία αλλά και σε πολλές Ευρωπαϊκές παραδόσεις εκφράζονται ακριβώς οι ίδιες αρχές. Αν κοιτάξουμε πίσω από τα τυπικά, η ουσία είναι πάντα η ίδια. Οι δρόμοι είναι πολλοί αλλά οδηγούν στον ίδιο προορισμό. Ωστόσο, στη Δύση ακολουθήσαμε έναν δρόμο ο οποίος στο επίπεδο της πληρότητας και της ικανοποίησης του ανθρώπου έχει αποτύχει. Αν κοιτάξουμε όμως και στην Ανατολή, θα διαπιστώσουμε ότι και εκεί επίσης επικρατούν όλο και περισσότερο τα Δυτικά πρότυπα και μάλιστα στην πιο άγριά τους μορφή. Αυτό που πιστεύω ότι χρειάζεται σε Δύση και Ανατολή είναι μια στροφή στις κοινωνίες μας, η οποία πρέπει να έχει σαν κέντρο της τον άνθρωπο και το φυσικό του περιβάλλον. Σε αυτόν τον τομέα μπορεί το Τάι Τσι και γενικότερα οι σωστές πολεμικές τέχνες να συμβάλλουν τα μέγιστα.
Την περίοδο που ξεκίνησες μαθήματα μαζί μου και για αρκετό χρονικό διάστημα βρισκόσουν στην ηγεσία του Ολυμπιακού, μία θέση πολύ απαιτητική φαντάζομαι. Αισθάνθηκες ότι το Τάι Τσι σε βοήθησε να αντεπεξέλθεις καλύτερα στις απαιτήσεις, στο άγχος και τις ψυχικές πιέσεις αυτής της θέσης;
Βεβαίως και με βοήθησε. Αυτές οι θέσεις είναι πολύ απαιτητικές και στρεσογόνες και όποιος βρίσκεται σε αυτές πρέπει να διακατέχεται από αυτοκυριαρχία, αυτογνωσία, διαύγεια πνεύματος, ηρεμία και υπομονή, προσόντα τα οποία όλα προσφέρονται, καλλιεργούνται και οξύνονται από το Τάι Τσι. Επίσης, κάτι πολύ σημαντικό που έμαθα μέσα από την άσκηση είναι το να αποδέχομαι την ατέλεια, αφού έχω κατανοήσει ότι όσα χρόνια κι αν κάνεις κάτι, πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Αυτή η συνειδητοποίηση με βοήθησε να γίνω πιο ταπεινός και να κρίνω τους άλλους πιο ρεαλιστικά, χωρίς να τους κατακρίνω για τις ατέλειές τους. Γενικά, αυτό που έχω μάθει μέσα από τη μέχρι σήμερα πορεία μου στο Τάι Τσι, είναι ότι αυτού του είδους η άσκηση και η συνεχής αυτοπαρατήρηση σε κάνει καλύτερο σε όλους τους τομείς της ζωής σου. Όταν ασκείσαι σε αυτό γίνεσαι πιο σωστό άτομο στην κοινωνία, καλύτερος πατέρας, αποτελεσματικότερος επιχειρηματίας κ.α.
Πολύς λόγος γίνεται για τη γενικότερη κρίση αξιών της σημερινής κοινωνίας. Πιστεύεις πως οι πολεμικές και γενικότερα οι ολιστικές τέχνες μπορούν να συνεισφέρουν στο ξεπέρασμα αυτής της κρίσης; Αν ναι, με ποιον τρόπο;
Η κρίση αξιών για την οποία όλοι μιλούν, κατά τη γνώμη μου είναι κρίση υπερπροσφοράς, με αποτέλεσμα να έχει γίνει πλέον ατομική υπόθεση του καθενός να δομήσει τις δικές του, προσωπικές αξίες. Παλαιότερα, οι κοινωνίες είχαν ένα αποκλειστικό σύστημα αξιών, το οποίο κληροδοτούσαν σε όλα τα μέλη τους. Η σημερινή κρίση, λοιπόν, αφορά τη δυσκολία της επιλογής. Περισσότερο πρόκειται περί σύγχισης και όχι περί έλλειψης αξιών. Έτσι, είναι λογικό να επικρατεί ο δρόμος της ήσσονος προσπάθειας. Οι πολεμικές τέχνες προσφέρουν ένα μονοπάτι με ένα ήδη δομημένο σύστημα αξιών, το οποίο μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο να ξεπεράσει αυτήν τη σύγχιση. Πολύ σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι οι πολεμικές τέχνες είναι ένας βιωματικός δρόμος που μπορεί να υπεισέλθει σε όλα τα επίπεδα της ζωής ενός ατόμου και όχι απλώς μία ακόμη θεωρία η οποία περισσότερο συμβάλλει παρά διαλύει τη σύγχιση.
Από τη θέση σου έρχεσαι σε επαφή με πολύ κόσμο της λεγόμενης υψηλής κοινωνίας. Η αίσθησή μου είναι ότι γενικά η Ανατολή και ειδικότερα οι πολεμικές τέχνες και το Τάι Τσι έχουν γίνει μόδα σε αυτούς τους κύκλους. Πιστεύεις ότι είναι απλώς μία μόδα που θα περάσει, όπως τόσες και τόσες άλλες, ή υπάρχει μία βαθύτερη ανάγκη σε αυτούς τους ανθρώπους και, άρα, η ενασχόλησή τους με αυτά τα πράγματα μπορεί να είναι σοβαρότερη;
Όπως σου είπα και προηγουμένως, δεν είναι σοφό να σκεφτόμαστε με βάση τα διάφορα στερεότυπα. Πιστεύεις ότι οι άνθρωποι που είναι πλούσιοι ή διάσημοι δεν βιώνουν προσωπικά αδιέξοδα ή δεν έχουν πάσης φύσεως προβλήματα, υγείας ή άλλα, όπως ακριβώς και όλοι οι υπόλοιποι; Έχω γνωρίσει πολλούς δυστυχισμένους πλούσιους και πολύ ευτυχισμένους φτωχούς ανθρώπους. Το σημαντικό στον άνθρωπο είναι η υγεία και η ισορροπία και αυτά δυστυχώς δεν τα προσφέρει το χρήμα. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που όλες αυτές οι τέχνες μπορούν να βοηθήσουν εξίσου όλους τους ανθρώπους. Πιστεύω λοιπόν ότι όσο περνούν τα χρόνια και τα αδιέξοδα της σύγχρονης κοινωνίας θα συσσωρεύονται, τόσο όλο και περισσότερα άτομα από όλα τα κοινωνικά στρώματα θα στρέφονται προς τις ολιστικές σωματικές και θεραπευτικές τέχνες.
Υπάρχουν πάρα πολλά άτομα που, απογοητευμένα από όσα συμβαίνουν γύρω μας, βρίσκουν ένα βαθύτερο νόημα στις ολιστικές τέχνες, είτε πρόκειται για το Τάι Τσι, είτε για τη Γιόγκα ή την παραδοσιακή κινεζική θεραπευτική και αφιερώνουν τη ζωή τους σε αυτές, κάνοντάς τες το κέντρο της ζωής τους. Δεν μιλάω φυσικά για κάποιους αφιερωμένους ασκητές αλλά για καθημερινούς ανθρώπους οι οποίοι όμως ασχολούνται πολύ σοβαρά και σε βάθος με αυτού του είδους την άσκηση. Θα έβλεπες δυνατή μια τέτοια εξέλιξη για σένα;
Αυτοί οι τρόποι ζωής απαιτούν, όπως κι εσύ το είπες, πολύ υψηλή αφοσίωση και εμβάθυνση. Όσο περισσότερο ασχολείσαι τόσο πιο πολύ ωφελείσαι και οι τέχνες αυτές πραγματικά είναι τόσο απέραντες που απαιτούν προσπάθειες μιας ολόκληρης ζωής για να εντρυφήσεις σε αυτές και να τις καταλάβεις σε βάθος. Προσωπικά δεν πιστεύω στην τελειότητα και την απόλυτη εξειδίκευση σε κάτι, οτιδήποτε κι αν είναι αυτό, αλλά στην πολυπλοκότητα των πραγμάτων, την ισορροπία και την αρμονία. Έτσι, με ευχαριστεί να ασχολούμαι με πολλά και διαφορετικά πράγματα και όχι να αφοσιωθώ αποκλειστικά σε ένα, όσο σοβαρό και μεγάλο και αν είναι αυτό. Έτσι, η απάντησή μου είναι όχι, δεν νομίζω ότι ταιριάζει στον τύπο μου κάτι τέτοιο.
Πέτρο, σε ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη που μου παραχώρησες. Σου εύχομαι κάθε καλό για σένα και τους αγαπημένους σου.
Κι εγώ σε ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία στο περιοδικό σου αλλά και για τα όσα μου μαθαίνεις τα τελευταία τρία χρόνια. Σου εύχομαι καλή συνέχεια στο έργο σου, υγεία και πάνω απ’ όλα ισορροπία!